همه در مورد آپاندیس شنیده ایم ولی من تا به دیشب نمیدانستم چیست؟
دل درد در سمت راست شکم ، و از نوعی که تا به حال تجربه نکرده باشید ، ازمایش خون که نشان دهد گلوبولهای سفید خون بالاست و در نهایت سونوگرافی که التهاب آپاندیس را نشان دهد از علایم عفونت آپاندیس می باشد.
در ویکیپدیا در خصوص آپاندیس نوشته :
علائم آپاندیسیت کدامند؟
جزئیات درد شکمی در تشخیص آپاندیسیت بسیار کمک کننده است. درد ناگهانی شکم معمولا اولین علامت است. درد ممکن است در قسمت پایینی شکم در سمت راست باشد اما ممکن است درد به صورت ناراحتی مبهمی در وسط شکم احساس شود و سپس به سمت راست و پایین منتقل شود. درد احتمالا طوری است که فرد قبلا تجربهی چنین دردی را نداشته است، ظرف چند ساعت بدتر میشود و با راه رفتن، نفس کشیدن و سرفه یا عطسه بیشتر میشود. تب خفیف و تورم شکمی نیز ممکن است وجود داشته باشند. البته هر دردی در شکم نشانهی آپاندیسیت نیست اما شما باید هر درد شکمی را که ادامه پیدا میکند و مخصوصا اگر همراه با از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ و تب باشد جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید. تا زمانی که پزشک مشکل شما را تشخیص نداده باید از هر گونه خوددرمانی مانند مصرف مسهلها یا انجام تنقیه اکیدا خودداری کنید. علایم آپاندیسیت متغیر و متفاوتند و میتوانند علایم بیماریهایی مانند انسداد روده، بیماریهای التهابی روده، بیماری التهابی لگن و سایر بیماریهای زنان،
شکمتان درد میکند؟ درد از اطراف ناف شروع شده و حالا به پهلوی راست یا قسمتهای پایینی شکم رسیده است؟ تب دارید؟ حالت تهوع چطور؟ اگر همه پاسخهای شما مثبت است پس منتظر چه هستید؟! زودتر به پزشک مراجعه کنید چون احتمالا آپاندیس تان ملتهب شده است و نیاز به جراحی دارید !
کدام نشانهها شما را مطمئن میکنند که درد شکمتان نشانهای از آپاندیس است؟ دکتر هاشمپور میگوید: درد آپاندیس از ناحیه ناف آغاز میشود و بتدریج به سمت قسمتهای تحتانی و راست شکم حرکت میکند.
این درد ابتدا حالتی مبهم دارد و به مرور زمان به شکل دردی مداوم و مشخص در میآید و بیمار میتواندد قیقا مکان درد را شناسایی کند.
درد آپاندیس با حرکت، تنفس، سرفه، عطسه، راه رفتن و لمس بدتر میشود.التهاب آپاندیس به گفته هاشمپور ممکن است با تهوع، استفراغ، یبوست، ناتوانی در دفع گاز، تکرر ادرار، تب غیر شدید و گاهی در سنین پایین با اسهال همراه باشد.اما اگر آپاندیسیت در مراحل نخستین بروز آن شناخته نشود و درد مهاجرتش را از ناحیه ناف به پهلوی راست و قسمتهای پایینی آغاز کند و شما هنوز به پزشک مراجعه نکرده باشید، آن وقت احتمال دارد آپاندیس عوارضی خطرناک داشته باشد.
دکتر هاشمپور درباره این عوارض میگوید: اگر دیر به پزشک مراجعه کنید، ممکن است آپاندیستان پاره شود، تبتان بالا برود، خون در مدفوع ظاهر شود، گیج شوید، حالت تهوع و سردردتان بیشتر شود و حتی سبب جمع شدن چرک در شکم و التهاب شدید آن و کاهش سطح هوشیاری و مرگ شود.
دبیر انجمن گوارش و کبد ایران مهمترین علامت آپاندیسیت را “بیاشتهایی” معرفی کرد و گفت: علاوه بر درد که شایعترین تظاهر التهاب آپاندیس است بیاشتهایی علامت مهمی است که معمولا هم به آن توجه نمیشود. درد ناشی از التهاب معمولا در اطراف ناف ظاهر شده و سپس در ناحیه راست تحتانی متمرکز میشود. هر شخصی که به آپاندیسیت دچار میشود، حتما بیاشتها شده. فردی که احساس گرسنگی داشته باشد قطعا آپاندیسیت ندارد. در طول معاینات با فشار روی نقاط دردناک، اگر درد بیشتر شود میتوانیم احتمال وجود آپاندیس را بدهیم. هم چنین این درد با حرکت فرد شدت مییابد.
آپاندیسیت چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص آپاندیسیت بیشتر بالینی است و در صورتی که علایم واضح باشند ممکن است پزشک تصمیم به جراحی فوری بگیرد زیرا در صورت تاخیر خطر افزایش مییابد. در صورت نیاز پزشک برای تشخیص از آزمایش، عکس رادیوگرافی، سونوگرافی و حتی لاپاروسکوپی استفاده میکند. آزمایش ویژهای برای تشخیص قطعی وجود ندارد اما آزمایش خون و شمارش گلبولهای سفید کمک کننده است. عکس رادیوگرافی شکم در تشخیص آپاندیسیت بیشتر برای رد سایر عوامل درد شکمی گرفته میشود.
سونوگرافی شکمی هم روش قابل استفادهای در تشخیص آپاندیسیت است و سایر علل درد شکمی را نیز مشخص میکند.
لاپاروسکوپی یک روش تشخیصی درمانی است که در آن وسیلهای شبیه تلسکوپ از طریق یک برش کوچک در دیوارهی شکم وارد شکم میشود. این وسیله دارای دوربینی کوچک و مخصوص است و کمک میکند که پزشک بتواند مستقیما اعضای درون شکم را ببیند و اگر علت درد شکم آپاندیسیت باشد، آپاندیس فورا از بدن خارج میشود. اگر شواهدی از تشکیل آبسه باشد برای کاهش عفونت باید آنتی بیوتیک قبل از عمل جراحی استفاده شود.
تشخیص آپاندیسیت
اغلب بیماران دچار تب بالا می باشند
هنگامی که پزشک قسمت پایین راست شکم را فشار می دهد، معمولا بیمار درد شدید یا متوسط دارند.
اگر عفونت در شکم پخش شده باشد، غالبا درد برمی گردد.
هنگامی که پزشک دست خود را از منطقه حساس برمی دارد، درد عودکننده شروع می شود.
تشخیص
۱- تاریخچه پزشکی و معاینات بالینی : این مورد نکته اصلی در تشخیص بیماری است یعنی پرسشهای دقیق از علائم بیماری و معاینه فیزیکی توسط پزشک. هنگام ویزیت بیمار پزشک سوالات متعددی را می پرسد، مثلاً در مورد درد شکم از کیفیت درد، محل آن، الگوی درد و شدت درد پرسش می کند. همچنین در مورد مشکلات قبلی پزشکی فرد، جراحی قبلی،سابقه بیماری در افراد فامیل بیمار،داروهائی که فرد دریافت کرده است و موارد حساسیت فرد به دارو و غذا را می پرسد. در مورد سابقه مصرفالکل،سیگارو موادمخدر پرسش می شود.
قبل از انجام معاینه فیزیکی فرد، علائم حیاتی ( فشار خون ، درجه حرارت ، تعداد ضربان قلب و تعداد تنفس در هر دقیقه ) را ثبت می کند و آنوقت از سر تا پای بیمار بطور دقیق معاینه می شود . شرایط زیادی می تواند باعث درد شکم شود، حتی یک سینه پهلو یا بیماری قلبی گاهی با درد شکم خود را نشان می دهند و علائمی مثل تب، ضایعات پوستی و تورم غدد لنفاوی نیز اکثراً در شرایطی ایجاد می شود که بعمل جراحی نیاز ندارد.
معاینه شکم مهمترین قسمت برای تشخیص بیماری می باشد. محل درد و حساسیت به درد، مهمترین نکته در معاینه شکم است. درد علامتی است که بیمار نوع و محل آنرا توصیف می کند، ولی حساسیت به درد، دردی است که با لمس ایجاد شده و پزشک با معاینه خود به آن پی می برد. بهر صورت همانطور که گفته شد از یافته های معاینه فیزیکی است که پزشک باید به این نکته پی برد که درد شکم نیاز به جراحی دارد یا نه ؟
۲- تستهای آزمایشگاهی : تستهای خونی برای کنترل علائم عفونت بررسی می شوند. مثلاً در این شرایط میزان گلبولهای سفید خون افزایش پیدا می کند. اندازه گیری یونهای موجود در خون نیز برای نشان دادن مشکلات و اختلالات میزان آب یا میزان یونهای موجود در خون بررسی می شوند. آزمایش ساده ادرار برای رد کردن عفونت ادراری انجام می شود. پزشکان همچنین برای زنانی که در سنین باروری هستند، ممکن است تست بارداری را درخواست نمایند، تا بتوانند بعضی از عوارض بارداری ناخواسته را که ممکن است با درد شکمی خود را نشان دهند، تشخیص بدهند.
۳- تاریخچه پزشکی و معاینات بالینی : عکس ساده شکم برای نشان دادن انسداد، پارگی احشاء ، اجسام خارجی و در موارد نادر برای نشان دادن آپاندیکولیت ( که همان مدفوع سفت شده می باشد که در دهانه آپاندیس گیر کرده و علائم آپاندیسیت را بوجود آورده است) استفاده می شود.
سونوگرافی می تواند گاهی التهاب آپاندیس را نشان دهد و علاوه بر آن می تواند سایر علل درد شکمی مثل عوارض حاملگی و یا بیماریهای کیسه صفرا را تشخیص دهد.
CT اسکن تست دیگری است که در شرایط خاص ممکن است انجام گیرد. در این تست، مقاطعی از بدن بطور متوالی تصویربرداری می شوند و خصوصاً در شرایطی که تشخیص کلنیکی با شک روبرو می باشد، می توان از آن استفاده کرد زیرا می تواند بسیاری از اختلالات شکمی را مشخص کند.
۴- سایر آزمایشات : در موارد انتخاب شده، خصوصاً در زنان درد شکمی می تواند ناشی از آپاندیس ملتهب و یا اختلالات تخمدان باشد، لاپاراسکوپی ممکن است کمک کننده باشد. گرچه در این تکنیک اشعه X بکار نمی رود و از این نظر خطری ندارد ولی نیاز به بیهوشی عمومی دارد. لاپاراسکوپ یک لوله نازک می باشد که یک دوربین کوچک به آن متصل بوده و پزشک از طریق یک برش کوچک آنرا وارد بدن بیمار کرده و می تواند بوسیله آن اعضاء و جراح شکم بیمار را مشاهد کند.
همچنین از محاسن لاپاراسکوپی این است که اگر بیماری تشخیص داده شده طی عمل لاپاراسکوپی، از بیماریهائی باشد که نیاز به عمل جراحی داشته باشد، می توان همزمان عمل جراحی بیمار را انجام داد.
آپاندیسیت چگونه درمان میشود؟
درمان آپاندیسیت
هنگامی که پزشک تشخیص آپاندیسیت را داد، آپاندکتومی شروع می شود.
آپاندکتومی یعنی عمل جراحی برای برداشتن آپاندیس.
آنتی بیوتیک ها قبل از عمل جراحی و همچنین در افراد مشکوک به آپاندیسیت داده می شوند.
درمان
۱-جراحی : آپاندیسیت حاد، با عمل جراحی و برداشتن آپاندیس ملتهب درمان می شود. این جراحی یا از طریق جراحی باز و از یک برش در ناحیه پائین و راست شکم و یا از طریق لاپارسکوپ و با ۴-۳ برش بسیار ریز انجام می شود. لاپاراسکوپ خصوصاً زمانیکه تشخیص بیمار همراه شک بوده باشد و بخواهیم سایر موارد درد شکم را نیز بررسی می کنیم استفاده می شود. بعضی از بیماران نیز لاپاراسکوپی را ترجیح می دهند، زیرا اندازه برش آن کوچکتر، بهبود سریعتر و با درد کمتری همراه است و داروی ضد درد کمتری را نیاز دارد.
نکته قابل توجه این است که پزشکان پس از عمل در هر صورت آپاندیس را بر می دارند. یعنی حتی اگر پس از عمل متوجه شوند که که آپاندیس سالم بوده و تشخیص آنها اشتباه بوده است، آپاندیس برداشته می شود تا اگر در آینده فرد دچار درد شکم شد، درد بیمار به آپاندیس او نسبت داده نشود.
بهبودی کامل پس از عمل جراحی برداشت آپاندیس ممکن است، چند هفته طول بکشد. پزشک در این دوره به بیمار توصیه می کند، فعالیت فیزیکی خود را محدود کرده و برای وی داروی ضد درد تجویز می شود.
بهبودی پس از عمل لاپارسکوپی بطور کلی سریعتر از عمل جراحی باز صورت می گیرد ولی برای مدت ۶-۴ هفته توصیه می شود که از کار سنگین خودداری کند.
۲- آنتی بیوتیک و سایر درمانها : اگر تشخیص نامشخص باشد، بیمار ممکن است تحت نظر گرفته شود و یا گاهی تجویز آنتی بیوتیک برای آنها صورت می گیرد. این رویه بیشتر زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که پزشک علت درد شکم را به یک بیماری غیر جراحی و طبی مربوط بداند تا یک بیماری نیازمند جراحی.
اگر درد شکم ناشی از نوعی عفونت باشد، علائم با تزریق وریدی آنتی بیوتیک و مایعات درمان می شود، ولی بطور کلی آپاندیسیت بیماریی نیست که درمان طبی داشته باشد و نیازمند جراحی است.
ندرتاً بدن می تواند عفونت پدید آمده توسط یک آپاندیس پاره شده را محدود کرده و تشکیل آبسه (دمل چرکی) دهد( بجای گسترده شدن عفونت در کل شکم، در یک نقطه آبسه تشکیل می دهد. ) پزشکان در این موارد آبسه را با استفاده از یک وسیله بنام « دِرَن » تخلیه کرده و « دِرَن » را برای چندین هفته در محل باقی می گذارند تا کاملاً آبسه خشک شود و پس از خشک شدن آبسه و رفع التهاب عمل جراحی برداشت آپاندیس انجام می شود.
در نهایت اگر خودتان یا یکی از اقوام نزدیکتان ( حالت فعلی من ) دچار آپاندیس شدید زیاد نگران نباشید
تقریبا ١٠٠ سایت و مقاله همگی مطالب بالا را با انشاء مختلف تایید کرده بودند
ضمنا جناب اقای دکتر نجفی بیمارستان دی نیز برای بیمار من عمل جراحی را انتخاب کرد.
امیدوارم که همیشه سالم وسرزنده باشید
سید محمدرضا موسوی
منابع :
ویکیپدیا
وب سایت سیمرغ
وب سایت تبیان قسمت سلامت
وب سایت جام جم
وب سایت دکتر حکیمیان
وب سایت دنیای مجازی سلامت ایران
روزنامه همشهری
مجله سلامت